MAITE DITUT MAITE, GURE BAZTERRAK

 

Txanelako gai berria, "Maite ditut, maite, gure bazterrak" lantzen hasi gara. Oraingo honetan, Euskal Herriko mapa fisikoa eta politikoa, gure eskualdea, gure herria, gure herriko pertsonai ospetsuak, festak, bertako produktu tipikoak, klima, iparrorratza,... ikasiko ditugu.

1. GURE HERRIA

Berastegi, Tolosa-Leitza errepideko azken herri gipuzkoarra da, Donostia-tik 37 km-tara kokatuta dago. Mila biztanlerekin kontatzen du, bere hirigunearen eta Eldua auzoaren artean banatuta. Urto mendateko zelaigunean kokatuta dago. San Lorenzo, Ipuliño eta Gaztelumendi mendiez inguratuta. 

Berastegi Gipuzkoako Tolosaldea eskualdeko udalerria da. Bertakoek eta ingurukoek Beasti deritzote herriari. Itsasoaren mailarekiko 390 metroko garaiera du. 45,83 km² ditu, Tolosaldeko udalerri zabalena da. Hamabi auzoz osatuta dago: Aintzerga, Izotzalde, Aiztunalde, Amerialde, Eguzkialde, Hirigune, Eldua, Ipuliño, Elduainalde, Elizalde, Leitzalde eta Urdinarrain.

2. GURE ESKUALDEA

Tolosaldea Gipuzkoako ekialdean dagoen eskualdea da. 332 km²-ko azalera du. Lurralde historikoan jende gutxien duen eskualdea da, baina, aldiz, udalerri gehien ditu, 28. Eskualdeko udalerri garrantzitsuena Tolosa da, hortik datorkio izena. Iraganean, Tolosaldeko udalerri guztiak Tolosaren zati izan ziren, pixkanaka banatzen joan ziren arte.

Hauek dira Tolosaldeko 28 udalerriak:

- Abaltzisketa                - Aduna                - Albiztur               - Alegia

- Alkiza                          - Altzo                  - Amasa-Villabona

- Amezketa                   - Anoeta               - Asteasu               - Baliarrain

- Belauntza                   - Berastegi          - Berrobi                

- Bidania-Goiatz            - Elduain              - Gaztelu               - Hernialde

- Ibarra                          - Ikaztegieta         - Irura                    - Larraul

- Leaburu-Txarama       - Lizartza              - Orendain            - Orexa

- Tolosa                         - Zizurkil

3. BERASTEGIKO KLIMA ETA PAISAIA

Abenduaren 13tik 19ra Berastegiko eguraldia eta tenperatura apuntatu dugu eta jasotako informazioarekin, barra diagrama egin dugu, oraingo honetan, ordenagailua erabiliz grafikoa sortu dugu, "create a graph" aplikazioarekin. 

ASTEKO EGUNAK (Abenduaren 13tik 19ra)	Tenperatura ºC
ASTEARTEA	13
ASTEAZKENA	12
OSTEGUNA	8
OSTIRALA	8
LARUNBATA	7
IGANDEA	12
ASTELEHENA	11

Hona hemen gure barra diagrama:

Berastegiko klima ozeanikoa da, euri ugari eta tenperatura epela. Udak ez dira oso beroak ezta neguak oso hotzak ere. 

4. BERTAKO PRODUKTU TIPIKOAK

Gure herriko produkturik ezagunena, gazta da. Mila biztanleko herria da eta 2.000  ardi baino gehiago daude eta horien esnearekin gazta egiten da. 

Honetaz aparte, gure herriko babarrunak ospe handia daukate. 

Eta nola ez ba, gure herriko barazkiak eta gaztainak oso osasuntsuak dira.

5. BERASTEGIKO PERTSONAI OSPETSUAK

-

Jose Antonio Muñagorri: Politikaria, militarra, negozio gizon eta udaletxeko idazkaria

-

Jesus Altuna: Antropologoa eta arkeologoa

- Jose Azpiroz: Idazlea eta bertsolaria

- 

Jose Inazio Ugartemendia: Gaztagilea

-

Arantzazu Azpiroz: Txirrindulari profesional ohia

-

Jon Azpiroz: Ultren mendi-korrikalaria

-

Iñaki Urkizu: Futbolari profesional ohia

-

Matxin Labaien: Margolaria eta idazlea

-

Paulo Iztueta: Filologoa eta idazlea

-

Itsaso Urkizu: Pala jokalari ohia

-

Txomin Jakakortajarena: Euskal idazlea, itzultzailea, apaiza eta erlezaina

-

Mariano Arsuaga: Margolaria

-

Iñigo Gorostarzu: Bertsolaria

-

Maria Cueto: Eskultorea

-

Ione Gorostarzu: Irakaslea eta idazlea

6. GURE ESKUALDEKO HERRIETAKO EZIZENAK

- Abaltzisketa: Txalburuak

- Aduna: ?               

- Albiztur: Kunplituak

- Alegia: Txintxarriak

- Alkiza: Oiloak                           

- Altzo: Tipulak                  

- Amezketa: Euliak                   

- Anoeta: Kukuak               

- Asteasu: Tranpazuloak               

- Baliarrain: Zartagiak

- Belauntza: ?                   

- Berastegi: Basurdeak eta haizeak          

- Berrobi: Puzkartiak                

- Bidania-Goiatz: Lapurrak  

- Billabona: Paristarrak

- Elduain: ?             

- Gaztelu: Jauntxoak              

- Hernialde: Astoak

- Ibarra: Piperrak                         

- Ikaztegieta: Madril txiki         

- Irura: Dragoiak                   

- Larraul: Tabako erretzaileak

- Leaburu: Txalburuak       

- Lizartza: Ijitoak              

- Orendain: Eltxoak         

- Orexa: Oilarrak

- Tolosa: Zuriak, faltsuak eta sardin zaharrak                         

- Zizurkil:?

7. BERASTEGIKO ZERBITZUAK

Lehengo egunean, Berastegiko zerbitzuak aztertzera atera ginen eta konturatu ginen, hain herri txikia izateko zerbitzu asko dauzkala. Begira ze zerrenda luzea osatu dugun!!!

- Dendak: Denda Berri eta Bideaurre.

- Harategia: Uli

- Loredenda: Atelier Su

- Ileapindegia: Naiara

- Bankua: Kutxabank

- Tabernak eta jatetxeak: Kako eta Ategi

- Hezkuntza: J.A. Muñagorri eskola eta Haurreskola

- Osasuna: Osasun Etxea eta Farmazia

- Tailer mekanikoa: Berastegi Motoreak

- Egur lanak: Luis Eraso, Andres eta Jokin Txapartegi

- Ebanista: Jon Zubillaga

- Margolaria: Iñaki pintoreak

- Kultura: Liburutegia 

- Garraioak: Autobusa eta taxia

- Gaztategiak: Gazpio, Koro, Ameri gazta

- Basolanak: Bimendi basolanak eta Jose Luis Saizar

- Kirola: Frontoia, futbol zelaia eta gimnasioa

- Elkarteak: Beasti Guraso Elkartea, Basurde Elkartea, Gaztainondo Elkartea, Urepel Elkartea, Aldin Kultur Elkartea, Odolemaileen Elkartea, Babes Zibileko Taldea. 

- Postetxea

- Nekazal Turismoa: Bastarretxe eta Argiñenea

- Errementaritza: Yeregi anaiak errementaritza

- Arraindegia (astean bi egunetan)

- Arkitektoak: Oscar V. eta Saioa S.

- Eraikuntza ospetsuak:

    - Udaletxea

    - San Martin eliza

    - San Sebastian ermita

    - San Lorentzo ermita

    - San Anton ermita

    - Jaundegi dorretxea

8. KANTA: ZELAKO ZAPARRADA

BERASTEGI KANTUAN - ENE KANTAK - OLE OLENTZERO - KOREOGRAFIA - NEGUARI ABESTEN

BERASTEGI KANTUAN - MUNDU SALDUA - BETAGARRI

Eros ezazu ilusioa,

erosi maitasuna,

eros ezazu etorkizuna

edo askatasuna.

Hemen guztia saldu eta erosten da,

hemen guztiok merkatuan gara.

Saltzen dira irri eta negarrak,

zoriontasuna,

baita ere ongizatea

eta duintasuna.

Hemen denak dauka diru kolorea,

hemen guztia erosi ahal da.

Mundu saldua! Mundu itsua!

Mundu saldua! Mundu galdua!

Mundua salgai jarri dugu eta

mundua salgai eta geure burua

apurtu kateak, aska gaitezan.

Gaitasuna gu geu izateko, askapenerako.

Ahalmena bidea aukeratzeko,

hutsik ez egiteko.

Hemen buruaz jokatu beharko da,

hemen bihotzaz irabaziko da. 

Mundu saldua! Mundu itsua!

Mundu saldua! Mundu galdua!

Mundua salgai jarri dugu eta

mundua salgai eta geure burua

apurtu kateak, aska gaitezan. X2

BERASTEGI KANTUAN - Zazpiak oihal batetik (Laja eta Mikel)

 

EMAKUMEENGANAKO INDARKERIAREN KONTRAKO NAZIOARTEKO EGUNA

Ostiralean, azaroak 25, EMAKUMEENGANAKO INDARKERIAREN KONTRAKO NAZIOARTEKO EGUNA ospatu genuen. Astean zehar, Goazeneko "Denok zu" kanta abestu eta landu genuen. Kanta honekin guztiz ados gaude, bakoitzak berak, nahi duen modura bizi dezake. Eta kantak esaten duen bezala: 

"Mutil eta neska berdin du

Etxean, kalean

Munduan zehar libre izan."

Ipuin bat ere ikusi genuen: "El chubasquero de Aurora". Eta bertan, oso modu argian erakusten zuen emakueenganako indarkeria. Triste xamarra zen baina bukaeran, arazoa konpondu zuten. Hemen duzue bideoa:

Ondoren, Gatibu eta Izaroren "Aske maitte, aske bizi" kanta abestu eta landu genuen. Kantak dioen bezala:

"Nahi dogunien

Nahi dogulako

Aske maitte

Aske bizi"

Eta bukatzeko, frontoian bertso hau kantatu genuen.

BERASTEGI KANTUAN - Esazu hitz bat - Euskaraldia 2022

Euskaldunaren kupo hori dut betea

esanekoa izan eta bakea.

Aski al da "maite dut" ozen esatea?

Euskaraz bada zerbait, hitzekoa esatea.

Esazu hitz bat ta sendotuko naiz

hitz bakar batek sua pizten du maiz.

Martxan ipini aho ta belarri,

ari entzun, entzun ari.

Zu etxerako ta zu kalerako,

jolaserako eta lanerako,

martxan ipini aho ta belarri

ari entzun, entzun ari.

Sagarra dugu "manzana" ta ikatza da "carbón",

"Charbon" dugu ikatza ta sagarra "pomme".

Mende erdi bat joan da, joan da ta hor konpon?

Beti toki berean, ezin gintezke egon!

Esazu hitz bat ta sendotuko naiz

hitz bakar batek sua pizten du maiz.

Martxan ipini aho ta belarri

ari entzun, entzun ari.

Zu etxerako ta zu kalerako,

jolaserako eta lanerako,

martxan ipini aho ta belarri

ari entzun, entzun ari.

Ordezko guraso bi: gaztelera, frantses

nire erabaki ta nire borondatez.

Banoa aspaldiko desioa betez

agur aita ta ama, ondo bizi bitez.

EUSKARALDIA!

Erronka hau jo, ez gorde golkoan

garaipen txiki asko da jokoan.

Martxan ipini aho ta belarri

ari entzun, entzun ari.

Erronka hau jo, ez gorde golkoan

garaipen txiki asko da jokoan,

martxan ipini aho ta belarri

ari entzun, entzun ari.

BERASTEGI KANTUAN - Denok Zu (Goazen)

Denok zu,

Denok zu,

Zarena zarela berdin du.

 

Ez, ez da

ez da zure arazoa soilik

ez da, zure errua ez da.

Nahi duzuna izan zaitezke zu,

zarena izan zaitez.

Denok zu,

Denok zu,

Zarena zarela berdin du.

Etxean, kalean

munduan zehar libre izan,

Eman aurrera bi pausu,

Denok zu.

 

Entzun mutil,

edozein kolore jantzi dezakezu,

panpinekin jolastu hala nahi baduzu,

gona jantzi ta ezpainak margotu.

Aizu, neska,

edozein kirol daukazu zure zain,

nahi duzuna izateko zara gai

indartsua, ausarta ta argia zara.

Denok zu,

Denok zu,

Mutil edo neska berdin du

Etxean, kalean

Munduan zehar libre izan

Eman aurrera bi pausu.

Eta ez bazara ez neska ez mutila

zure izaeraren emaitza errespeta dadila!

Maite ditzagun gorputzak diren bezala

apain dezagun azala momenturo nahi bezala.

Inor ez da inoren menpe, inor ez da inoren jabe

min ematen badu maitasunik ez du.

Hori baino hobeto egiten badakigu

hemen inor ez da inor baino gehiago,

egin dezagun salto hemendik haratago!

Denok zu,

Denok zu,

Mutil eta neska berdin du

Etxean, kalean

Munduan zehar libre izan.

 

Denok zu,

Denok zu

Mutil eta neska berdin du

Etxean, kalean

Munduan zehar libre izan

Eman aurrera bi pausu,

Denok zu!

 

Ez!, beti da ez!

Indarkeria sexistarik ez!

PRAKTIKETAKO IRAKASLEA GURE GELAN

Urriaren 10etik azaroaren 11ra, Iosu gurekin egon da. Irakasle izateko ikasketak egiten ari da eta aurten, gurekin praktikak egiten egon da. Asko lagundu digu gelako gauzetan, matematikan, txanelan, euskeran, gaztelanian, tutoretzan, ingelesean, musikan, jolas garaian eta tailerretan ere. 

Gauza asko egin ditugu berarekin: Oinez Berastegi ekimena, Gau Beltza ospatu, Berastegiko zerbitzuak aztertu, Baso eskola aurrera eramaten,... 

Oso-oso gustora egon gara berarekin. Eta joan denetik, faltan botatzen dugu baina berak, bere ikasketekin jarraitu behar du. Segi horrela, Iosu, hain jator izaten!!!

ORDIZIAKO AZOKA

Atzo Ordiziara joan ginen eta bertan, turismo bulegora sartu ginen, han bi bideo ikusi genituen, Ordiziako azoka nola egiten zen azaldu ziguten. Gero, "Mokau batean" tailerra egiteko, lau taldeetan banatu gintuzten. 

Ondoren, zerrenda bat eman ziguten erosi beharrekoarekin eta beste ariketa batean, gure zerrendan zegoen produktu bat aukeratu behar genuen, non egiten zen, nola, zerekin, nola zaindu eta ze prezio zeukan, idatzi behar izan genuen. 

Erosketak egin eta gero, LH 4, 5 eta 6. mailakoak hamaiketakoa egiteko, elkartu ginen. Ondoren, berriro turismo bulegora bueltatu ginen eta han, elikaduraren piramidea landu genuen.

Gero, denbora pixka bat jolasteko utzi ziguten eta bukatzeko, erosi genituen produktuak erakutsi genituen eta aukeratutako produktuari buruz ere hitz egin genuen. Primeran pasa genuen!!!

Eta eguna borobiltzeko, parke batera bazkaltzera joan ginen!!! 

BERASTEGI KANTUAN - Egun On, Auzoa - PIRRITX ETA PORROTX

Goizero kalera irtenda,

izan eguzkia zein euria,

nire auzoa topatzen dut,

ai nire auzo maitagarria.

Parketik eta plazara

lagunak ala dendariak,

edonon entzuten dira

ozen gure agur kantariak:

Zer moduz Joxepa?

Kaixo Jose Ramon!

Adio Maialen…

Ikusi arte Jon!

Non zaude Anttoni?

Hemen nago Antton!

Egun on denoi kaixo egun ooon!  x2

 

Kaxkamotz txakur txuria,

hirugarren pisuko loroa,

errekatxoko zubia,

ogi dendako usain goxoa,

Txusen ileapaindegia,

Mohameden litxarreri denda,

espaloitik espaloira,

agur kantari hor entzuten da:

Zer moduz Joxepa?

Kaixo Jose Ramon!

Adio Maialen…

Ikusi arte Jon!

Non zaude Anttoni?

Hemen nago Antton!

Egun on denoi kaixo egun ooon! x2

BERASTEGI KANTUAN - ESNA ZAITEZ - KANTU KOLORE

LUR PLANETAK BEHAR GAITU!!!

Zabaldu begiak,

begira gure mundua,

zabaldu begiak, o, o!

 

Altxa beso bat, gero bestea,

astindu indarrez, banatu airea.

Ama Lurra da gure ama,

zaindu gure lurra.

 

Dantza dezagun, mugitu zaitez.

Esne Bidetik oihartzuna…

entzun dezagun; altxatu zaitez:

salto, irri, dantza.

Zaindu dezagun, esnatu zaitez:

gure planetak behar gaitu;

jaso dezagun, mugitu zaitez,

bat, bi, hiru.

 

La, la, la, la, larala, 

esna zaitez, lagundu,

la, la, la, la, larala,

o, o!

GALTZAGORRI ELKARTEA

Atzo, Galtzagorri Elkarteko erakusketa ikustera, Udaletxera joan ginen. Hasieran, Marik alegi bat kontatu zigun: "Animaliak hitz egiten zekiten garaian". 

Ondoren, alegi horren antzerkia asmatu genuen. Hortarako, txotxongiloak erabili genituen.

 

Antzerkia egin eta gero, alegi horren pelikula ikusi genuen. Segituan, bi liburu eman zizkiguten eta horietatik, bat aukeratu eta horren azalpena eman behar izan genuen. 

Azkenik, liburu batzuk erakutsi zizkiguten eta irakurtzeko denbora pixka bat izan genuen.

Oso gustora egon ginen!!!